Hạ Long - Arcylic trên vải bố                                                             

Kích thước 60 x 80cm   Chưa khung                                                        

Tác giả: KTS Cổ Văn Hậu

Món quà của Thầy Hậu

Kiến trúc sư Cổ Văn Hậu - thường được gọi là "kiến cổ" - tốt nghiệp Trường Kiến trúc Sài Gòn năm 1964 và giảng dạy tại đây suốt 42 năm, từ 1966 đến 2008.

Sau khi nghỉ hưu ở tuổi 74, ông còn thỉnh giảng tại một số trường đại học tư thục. Ông nổi tiếng với những mô hình kiến trúc được thực hiện một cách tỉ mỉ, chính xác bằng tay với những dụng cụ tự chế.

Cho đến những năm sau này, tuổi đã cao, nghỉ hưu đã lâu, ông vẫn liên hệ mật thiết với các thế hệ học trò, vẫn chỉ dạy, soạn thảo tài liệu về kiến trúc, mô hình, thậm chí còn tự tay làm dụng cụ đồ họa để tặng các sinh viên trẻ, khuyến khích việc vẽ kiến trúc bằng tay, không phụ thuộc vào phần mềm máy tính vốn dễ khiến thui chột sáng tạo.

Lần đầu tiên chúng tôi nghe một tin buồn về Thầy, là khi Thầy gặp phải con virus quái ác và ra đi…

Bởi vì lần nào gặp Thầy cũng rất vui, cũng thu nhận được nhiều năng lượng tích cực, và lúc nào cũng được Thầy tặng quà.

Thầy tặng quà cho tất cả mọi người, dù mới gặp mặt lần đầu. Và không chỉ một lần, lần nào đến thăm, Thầy cũng tặng. Nghĩ lại thấy ngượng ngùng làm sao, không có nhiều lần mình mang được món quà gì đó đến tặng Thầy đâu, nhưng lần nào đến nhà cũng mang về một món quà của Thầy.

Là những bức tranh Thầy vẽ - có bức to treo tường, lại có bức nhỏ bằng bàn tay đặt góc bàn; là chiếc quạt nẹp tre ba góc thầy thiết kế; là một mô hình lập phương Thầy làm để truyền nghề cho học trò; là chiếc máy bay bằng mút xốp mà Thầy nhất định bắt cầm khi mình từ chối: “Mang về gặp đứa con nít nào thì cho nó"… (Về những chiếc máy bay này cũng là cả một câu chuyện dài khi Thầy kể: chính nó giúp gia đình Thầy qua được thời bao cấp, khi mà lương giảng viên ĐH Kiến Trúc chẳng thể nuôi được bản thân, nói gì đến nuôi vợ con).

Và còn là bài thơ Thầy vừa viết; bản đàn thầy vừa sáng tác; bản thảo Thầy giao cho mình vì rất mong muốn được trao gửi cho thế hệ sau…

Thầy còn nhiều lắm những gửi gắm ấy vẫn chưa thực hiện kịp.

Mấy năm trước, mỗi lần muốn đến thăm Thầy thì phải hẹn trước, vì dù tuổi trên 80 và chỉ tròm trèm 40kg, Thầy vẫn thường xách xe máy chạy khắp Sài Gòn, nhìn ngắm những con đường, ngõ hẻm thân quen, tìm mua vật liệu để tự sản xuất ra những món quà nho nhỏ cho mọi người. Thầy còn là một tay tennis nhanh như sóc trên sân nữa. Mấy năm sau này thì không cần hẹn nữa, vì Thầy đã yếu hơn, không chạy được xe máy nữa, cũng không còn xách vợt lên sân. Thầy lúc nào cũng chờ các học trò ngay ở ô cửa nhỏ, lúc nào cũng bận rộn tìm quà tặng cho mọi người.

Chúng tôi sẽ nhớ mãi những lời Thầy nói ở tuổi 87: “Tôi tiếc là sức khoẻ không còn như xưa. Nhưng trí óc tôi còn rất minh mẫn, sáng suốt, tôi còn rất nhiều việc muốn làm, còn nhiều điều muốn chia sẻ với các bạn trẻ. Mỗi ngày ở nhà, thấy thời gian trôi qua, tôi tiếc lắm. Các bạn hãy cứ đến nhà, trò chuyện. Giúp được mọi người chuyện gì, tôi sẽ hết sức làm".

Vì vậy mà những tháng ngày dịch giã này, Thầy buồn hơn hết. Vì vậy mà khi mình gọi đến Thầy, ngỏ lời xin vài bức tranh để Hạt Vừng bán đấu giá, Thầy vui mừng khôn xiết: “Hôm giờ tôi cũng nghĩ chuyện này mà chưa biết làm sao thực hiện". Thầy sốt sắng chọn ngay 7 bức tranh để gửi tặng, nhanh chóng hoàn tất bộ thông tin. Rồi khi mình gọi báo: đã bán được hai bức rồi Thầy ơi, Thầy liền đi gói ngay 7 bức: “Tôi để sẵn đó rồi, khi nào em tiện thì đến lấy". Mình không hề biết khi ấy Thầy đã mắc bệnh rồi.

Ái ngại với lịch trình đi lại quá lung tung của mình, mình không dám đến nhà Thầy để lấy tranh, để thăm Thầy, để nhận thêm một món quà nào đó Thầy luôn để sẵn. Mình không hề nghĩ lời hẹn “Mấy ngày nữa yên ổn con sẽ đến ngay" sẽ chẳng bao giờ còn cơ hội nữa…

Những bức tranh - món quà của Thầy vẫn còn, hơi thở của Thầy đã mất đi, nhưng Thầy vẫn tặng lại hơi thở cho những bệnh nhân khác quanh mình.

Sài Gòn đã lại mất đi một người Sài Gòn chính hiệu, hồn hậu và hào sảng. Giới kiến trúc Sài Gòn mất đi một “kiến cổ” thật đúng cổ nhất nhưng lại cũng trẻ trung nhất. Nhưng dấu ấn của Thầy để lại vẫn còn sâu đậm trong các thế hệ kiến trúc sư - học trò của Thầy, trong chùa Vạn Thọ mà Thầy thiết kế, trong những mô hình kiến trúc mà Thầy để lại, trong hàng ngàn món quà Thầy đã hào phóng tặng cho tất cả mọi người.